پنج عامل ارزشمند در ایجاد اکوسیستم استارتاپی شهرها را بهتر بشناسید

کارشناسان اقتصادی بر این باورند که با توجه به وضعیت کنونی اقتصاد کشور، راه اندازی استارتاپ ها و کسب و کار های نوپا توسط متخصصین و کارشناسان جوان و مستعد در بستر یک اکوسیستم استارتاپی مناسب می تواند رویکرد موثری برای تغییر ساختار سنتی اقتصاد در شهرها و کشورهای درحال توسعه و حتی پیشرفته باشد.

چراکه در حال حاضر وضعیت به گونه ای متفاوت از دهه های پیش است و این مهم با کمی توجه به توسعه بسترهای آنلاین قابل مشاهده است. اما این تصمیم که باید به کسب و کار های نوپا پر و بال داد به سادگی سخن گفتن ازآن بدست نمی آید. بلکه نیازمند تبیین استراتژی ها و سیاست های کلی است که الفبایی کاملا متفاوت از تجارت و رویکرد های سنتی داشته باشد و صد البته همانند نام و نشان این کسب و کارها ، نو و ساختارشکن باشند.

اگر زمانی را برای بررسی استعداد ها و موقعیت های مساعد برای پیشرفت اختصاص بدهیم، می بینیم که در هر شهری استعداد ها و ایده هایی وجود دارد که درصورت عدم توجه و پشتیبانی، قطعا از بین خواهند رفت. اینجاست که یاد جمله ای از استیو جابز می افتیم که میگوید:  ((گورستان ها پر از افراد با استعداد اما ترسوست.)) اگر کمی در این جمله عمیق شویم متوجه میشویم که هر روز در اطراف خودمان این قبیل افراد را میبینیم که بنا به دلایل گوناگون از عملی کردن ایده های خود باز می مانند. میتوان اینطور بیان کرد که دلایل عمده خاموش ماندن یا خاموش شدن شعله های سرکش شعله های این ایده های ناب میتواند مواردی از قبیل سرمایه گذاری نامناسب، عدم وجود بستری مناسب برای آزمون و خطا و رشد تدریجی و پله پله باشند.

خب! شاید این سوال برای شما پیش بیاید که راه حل چیست؟ خودم متوجه این مشکلات شده ام، چاره چیست؟

اگر استارتاپ های موفق را مورد بررسی قرار دهیم میبینیم که در بستری مناسب و مساعد قرار گرفته اند، حمایت شده اند و در نتیجه پیشرفت کرده اند که این بستر مناسب درواقع همان اکوسیستم استارتاپی است. یک اکوسیستم استارتاپی مهندسی شده و حرفه ای راه حل نهایی برای ایجاد بستر مناسبی برای بروز و شکوفایی ایده های بکر است. اما یک اکوسیستم مناسب هم شرایطی را می طلبد که با فراهم آوردن این شرایط، باعث رشد و پیشرفت استارتاپ ها خواهد شد. در ادامه به بررسی چند شرط برای خلق یک اکوسیستم قوی را بررسی خواهیم کرد:

۱- اهمیت داشتن روحیه همدلی و همکاری در اکوسیستم استارتاپی

کسب و کارهای الزاما یک بازی یک سر برد و یک سر باخت نیست و اگر با رعایت اصول و قواعد پیشروی کنیم میتواند یک بازی دو سر برد برای استارتاپ شما با استارتاپی دیگر یا حتی کل اکوسیستم باشد. مانند نکته جالبی که درمورد ارز های دیجیتالی مشاهده میکنیم، استارتاپ ها قدرت این را دارند که مارکت خود را بوجود آورند. پس بجای ترسیدن از بقیه برای اینکه مبادا سهم شما از بازار کم شود، بهتر است که روی توانمندی های استارتاپ خود و درنهایت تقویت اکوسیستم تان تلاش کنید. بررسی چند نکته درمورد استارتاپ های فعال در یک اکوسیستم استارتاپی خوب خالی از لطف نخواهد بود:

مانند مارکت های سنتی، استارتاپ های موجود در اکوسیستم مناسب، تحت سلطه هیچ فرد، سازمان یا شرایط محدود کننده ای نیستند.
چندین شرکت و تیم متخصص در کنار شما و همراه شما خواهند بود که با هم همکاری و همفکری خواهید کرد.
منتور هایی خواهید داشت که شما را در تمام نقاط مسیرتان یاری خواهند کرد و در کنار شما خواهند بود.
دانش و ایده ها با اعضای اکوسیستم به اشتراک گذاشته میشود (چراکه ایده ها و افکاری که بدون عمل باشند فایده ای نخواهند داشت.)
همیشه باید معنای کلمه اکوسیستم را بخاطر سپرد که بمعنی: مجموعه ای از عواملی است که در ارتباط با یکدیگر و در کنار یکدیگر به فعالیت میپردازند و به پیشرفت کل سیستم کمک میکنند. اصولا تفکری که فرد محور باشد، کاری پیش نخواهد برد و همیشه نیازمند یک اکوسیستم خواهیم بود.

۲- نقشه ای از فضای کسب و کار موجود در شهر را ایجاد کنید

این نقشه عبارت است از لیستی از ایده ها، گروه های استارتاپی، امکانات و منابع و موجود در هر منطقه، شهر یا کشور در آن فهرست شده و بسادگی میتوان با یک نگاه وضعیت و امکانات یک منطقه را بررسی کرد و اگر هم نیازمند استفاده از یکی از این امکانات هستیم نیز براحتی میتوانیم افرادی را که میتوانند این امکانات را در اختیار ما قرار دهند را پیدا کنیم و سریعا با آنها ارتباط برقرار کنیم. البته نباید این نکته را از یاد برد که تهیه یک نقشه اینچنینی بدون رعایت شرط اول (داشتن روحیه همدلی و همکاری) میسر نخواهد بود و افراد موجود در هر اکوسیستمی بخصوص فضای اکوسیستم استارتاپی برای بهره مندی از اینگونه امکانات جمعی باید در نهایت همدلی و همفکری اقدام به عمل نمایند.
برای مثال جلسات همفکری فرصتی بسیار عالی برای به اشتراک گذاشتن ایده ها، امکانات و توانایی هاست که در صورت نیاز خود یا سایر افراد و گروه ها از این امتیازات بالقوه استفاده شود و اصطلاحا به فعل آید. در جهت ایجاد این نقشه برای یک اکوسیستم استارتاپی، استفاده از بوم اکوسیستم استارتاپی بسیار مفید خواهد بود.

با استفاده از بومی مانند نمونه ای که در بالا مشاهده میکنید، بسادگی و بسرعت میتوان وضعیت و پتانسیل استارتاپی یک شهر را در زمان کوتاهی مورد بررسی قرار داد و از آن بهره برد.

۳- شبکه سازی را دست کم نگیرید

به جرات میتوان گفت این مهم ترین قدم برای ساختن یک اکوسیستم استارتاپی است.
در وهله اول، باید یک فضای صمیمی ایجاد کرد. ترتیب دادن جلساتی برای آشنایی یا در میان گزاشتن نظرات درمورد کسب و کار های یکدیگر در کنار نوشیدن یک فنجان قهوه یا صرف شامی لذیذ میتواند به این ارتباطات و دوستی ها عمق دهد. ترجربه نشان داده که جلسات و نشست هایی مانند این برای همفکری و ایجاد روابط دوستانه میکتواند برای کسب و کار ها بسیار مفید باشد و این رابطه دوستانه برای سالهای طولانی ادامه پیدا کند.
راه دوم برای شبکه سازی میزبانی جلسات دیدار و تبادل نظرات است. تفاوتی ندارد که در که فضای استارتاپی ای قرار دارید. همینکه در این جلسات بعنوان میزبان، پذیرای گروه ها و صاحبان کسب و کار های مختلف باشید، ارتباطات بسیار ارزشمندی بدست خواهید آورد که در مراحل بعد حتما به یاری شما خواهند آمد. پس به هیچ وجه از اهمیت شبکه سازی و ارتباطات غافل نباشید.

۴- از ارتباطات دولتی غافل نباشید

شاید حالا که این بند از مقاله را مطالعه میکنید با خود بگویید: ای بابا. این که نشد. ما اومدیم واسه خودمون شرکت زدیم (یا میخوایم بزنیم) که مستقل باشیم. حالا داری به ما میگی بازم بریم سمت ادارات؟!!!

اما عجله نکنید. منظور من این نبود که برای دولت و ادارات دولتی کار کنید. بلکه شما میتوانید پیرو اصل شبکه سازی، ارتباطات دوستانه ای با مسئولان دولتی شهر خود ایجاد کنید و از این طریق امتیازاتی را برای اکوسیستم شهرتان و به طبع آن برای استارتاپ خود کسب کنید. و این اصلا هم بد نیست!!!
مثلا اگر ایده یا طرحی در زمینه گردشگری دارید، حتما ارتباط با مسئولان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری شهر و استان خود برای پیش برد طرحتان مفید خواهد بود. از طرفی هم اینکه برای آگاه سازی از چگونگی ساز و کار دنیای استارتاپ ها و داشتن حمایت مسئولان اول باید آنها را با این مقوله آشنا کرد و این مهم بدست نمی آید مگر با برگزاری جلساتی در این جهت و همچنین دعوت از آنها برای بازدید از محیط های استارتاپی موجود در شهر.

۵- صادق باشید

داشتن صداقت رکن اصلی هر  کسب و کاری است و استارتاپ ها نیز از این قاعده مستثنا نیستند. داشتن صداقت باعث میشود که هم در ابراز نیاز ها و خواسته های خود راحت باشید و هم پیرو صداقت اولیه خود و با تلاش متناسب با طرحتان، پیشرفت بدست آمده کاملا راضی کننده و مشوق شما در ادامه مسیرتان باشد.
بسیاری از اوقات شاهد این پدیده هستیم که افراد بجای کار بر روی اصل پروژه و طرح خود، صرفا بر روی ظواهر امر کار میکنند و در زمان ارائه نیز بجای بیان واقعیت داشته ها، از چشم انداز ها اهداف و یا حتی از رویا های خود صحبت میکنند. اما نکته ای که همیشه برایم اثبات شده این است که داوران و منتور ها برخلاف درگیری با ظاهر طرح و ایده شما، اصل مطلب را مورد بررسی قرار میدهند و اگر نکته با ارزشی در آن نبینند، طرحتان را بسادگی رد میکنند.

پس بهتر است صادقانه روی اصل طرح خود کار کنیم و با گرفتن کمک از افراد موجود در اکوسیستم استارتاپی موجود در شهر خود ازجمله منتورها و سایر گروه ها و متخصصین امر در پیش برد طرح خود بکوشیم و با استفاده از امکانات موجود در اکوسیستم استارتاپی خود که در جلساتی مانند جلسات همفکری، با ایجاد ارتباطات دوستانه چه با افراد و اعضای اکوسیستم استارتاپی و یا مسئولین شهر و با ایجاد روحیه همدلی ایده خودمان را هر روز با توجه به درس هایی که از خطا هایمان و توصیه های منتور ها، به جلو برانیم.

منبع‌: www.forbes.com