باکوتل ۲۰۱۷ : فرصت حضور استارتاپ‌های محلی در فضای بین‌المللی

امسال با ابتکار جناب دکتر آذری جهرمی، وزیر محترم فناوری اطلاعات و ارتباطات ایران، پاویون کشورمان در نمایشگاه بین المللی BAKUTEL2017 میزبان استارتاپ های موفق ایرانی بود. این در حالی است که طی سال های گذشته شرکت های بزرگ و مطرح مخابراتی و سخت افزاری کشور به عنوان نمایندگان کشورمان در پاویون ایران حاضر می شدند.

یک حرکت جسورانه که اتفاقا با استقبال خوبی هم مواجه شد و در عمل پاویون ایران به یکی از جذابترین بخش های نمایشگاه بدل گردید. شرکت معماران داده نیز شانس این را پیدا کرد که با استارتاپ لوکوبوک در این نمایشگاه حضور پیدا کند و متن حاضر توصیفی مختصر از نتایج این رویداد می باشد.

دیگر تیم های حاضر در نمایشگاه عبارت بودند از: قونقا، کافه بازار، دیوار، تله وبیون، مطب ویزیت، آسان بار، مکتب خونه و زرین پال.

BAKUTEL2017 رویدادی بین المللی با حضور غول های فناوری اطلاعات !

امسال بیست و سومین دوره رویداد BAKUTEL طی چهار روز از پنجم تا هشتم دسامبر (۱۴ تا ۱۷ آذر) در مرکز Baku Expo برگزار گردید. نمایشگاه با حضور شرکت های مطرح مخابراتی، نرم افزاری  و تکنولوژیکی دنیا مانند microsoft، huawei، BMC، airbus و همچنین حضور رسمی کشورهایی چون ایتالیا، فرانسه، ترکیه، کانادا، گرجستان و کشور های دیگر برگزار گردید.

نمایشگاه در فضایی مدرن و مناسب میزبانی شده بود. عموم مردم مجاز به حضور در نمایشگاه نبودند و فقط افراد ثبت نام شده حق ورود به نمایشگاه داشتند و از این لحاظ نسبت به نمایشگاه های ایرانی اگرچه شلوغی کمتری به چشم میخورد ولی در مقابل، تک تک مراجعه کنندکان افراد متخصص و مرتبط بودند. ایران تنها کشوری بود که با استارتاپ های خود در این رویداد شرکت کرده بود و به جرات میتوان گفت پاویون ایران در بین تمام کشورها، زیباترین غرفه آرایی را داشت که هزینه غرفه آرایی با مشارکت وزارتخانه و استارتاپ ها تامین شده بود. استارتاپ های باکو هم در غرفه کوچکی مربوط به پارک فناوری این کشور حضوری کمرنگ داشتند.

دیدارهای رسمی

اقای آذری جهرمی روزهای اول و دوم در باکو حضور داشتند و در کنار بازدید از استارتاپ های ایرانی، ملاقاتی چند جانبه نیز با وزرای فناوری اطلاعات و ارتباطات کشورهای عضو سازمان اکو داشتند. همچنین طی ناهار کاری که با حضور مدیران و نمایندگان استارتاپ های ایرانی برگزار گردید، وزیر محترم (که به مسائل و دغدغه های این حوزه اشراف بسیار خوبی داشتند) به دغدغه های آنها گوش فرا دادند و به بحث و گفتگو با فعالان این حوزه پرداختند. در این جلسه به مباحثی همچون محدودیت های داخل کشور و فیلترینگ، مشکلات حضور در بازارهای بین المللی، مشکلات بانکی بین المللی، فرصت های بوجود آمده بواسطه اینترنت داخلی و غیرحجمی شدن سرویس های اینترنت، مشکلات دیتاسنترها و مواردی از این قبیل اشاره شد.

همچنین جلساتی با مسئولان اقتصادی سفارت ایران برگزار شد که آنها نیز ضمن استقبال از گسترش بازار استارتاپ های ایرانی به کشور آذربایجان، راهنمایی های لازم را در مورد قوانین و روال اداری کشور میزبان را ارائه دادند.

بنا به توصیه جناب دکتر آذری جهرمی، روز آخر نمایشگاه نیز، جلسه ای صمیمی بین معاونت وزارتخانه فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور آذربایجان و استارتاپ های ایرانی حاضر برگزار شد. در این جلسه معاون وزیر ارتباطات آذربایجان، ضمن استقبال از اقدام ایران مبنی بر شرکت دادن استارتاپ ها در BAKUTEL2017، خاطر نشان ساخت که جمهوری آذربایجان هیچ محدودیتی برای حضور استارتاپ های ایرانی در این کشور ندارد و حضور در این بازار تنها نیازمند رقابت با استارتاپ های بومی و غیر بومی موجود خواهد بود. در طی این جلسه فعالان استارتاپی ایران پیشنهاد برگزاری رویدادهای دوجانبه، با حضور استارتاپ های دو کشور و ارتباط بیشتر این دو اکوسیستم را مطرح کردند، که با استقبال طرف مقابل مواجه شد و بنا شد سال آینده فرومی متشکل از استارتاپ های ایرانی و آذربایجانی در BAKUTEL2018 برپا شود و علاوه بر BAKUTEL، در سایر رویدادهای مرتبط نیز از استارتاپ های ایرانی جهت شرکت در چنین رویدادهایی دعوت به عمل آید.

فضای استارتاپی آذربایجان در مسیر رو به جلو

به نظر میرسد جامعه باکو از لحاظ نفوذ اینترنت و فرهنگ استفاده از سرویس های اینترنتی در حدی ضعیف تر از کشورمان قرار دارد و نمیتوان به مانند ایران، استارتاپ های موفق زیادی را در این کشور برشمرد.

درآمد متوسط عموم مردم چندان زیاد نیست و به خاطر فساد اداری موجود رشد سیستم های خصوصی در این کشور کمی دشوار به نظر میرسد. معدود استارتاپ هایی هم که در این کشور فعال هستند مانند uber, taxify, tripadviser نمونه های بومی نیستند. اما مشابه چند سال قبل کشورمان به نظر میرسد این کشور نیز در استانه ورود به یک دوره ی انفجاری استارتاپ ها باشد و دولت آذربایجان هم با راه اندازی پارک های فناوری، innovation center و بسته های حمایتی مختلف به شدت به دنبال تقویت این حوزه هست. چند شتاب دهنده هم مانند applab و sup و باراما در چند سال اخیر در این کشور شروع به فعالیت کرده اند.

تجربه ای ارزشمند از حضور در رویدادهای بین المللی

شاید حضور در بازارهای جهانی برای ما امری سخت و دور از تصور باشد اما طی صحبت هایی که با فعالان حوزه فناوری اطلاعات کشورهای مختلف داشتم، متوجه شدم که آنها ارتباطی سهل تر و گسترده تر با کشورهای دیگر دارند و ایده ها و ارتباطات خود را محدود به داخل مرزهای کشورشان نکرده اند. در حالیکه این مسئله برای استارتاپ های ما امری بسیار ثقیل قلمداد می شود (شاید یکی از دلایل آن سختی سفرهای بین المللی برای هموطنان ما باشد). فعالان حوزه IT و استارتاپی جمهوری آذربایجان ارتباطی بسیار نزدیک با کشورهای اروپایی و آمریکا دارند و بواسطه حضور در رقابت ها و رویدادهای بین المللی مسیر رشد و جذب سرمایه را بسیار راحت تر طی می کنند. شاید وقت ان رسیده فعالان حوزه IT و استارتاپی کشور ما نیز، ارتباطات بیشتری را با فعالان کشورهای دیگر برقرار کنند و برنامه ای جهت گسترش بازار خود به مارکت های بین المللی تدوین نمایند.

مشکلات حضور استارتاپ های ایرانی در بازار بین الملل

اما حضور کمرنگ استارتاپ های ما در بازارهای بین المللی شاید بی دلیل هم نباشد. تحریم های ویزا و مستر کارت فعالیت هر استارتاپ ایرانی که نیاز به پرداخت دارد را با مشکلات جدی مواجه خواهد کرد. همچنین سایر تحریم های نظام بانکی برای نقل و انتقال پول، تحریم های مربوط به استور ها، تحریم های سیستم حمل و نقلی و محدودیت های بسیار دیگر، فعالیت هر استارتاپی را در حوزه بین الملل با مشکلات فراوان مواجه میکند.

دستاورد

دستاورد حضور در این رویداد بین المللی برای استارتاپ های ایرانی، شناسایی فرصت های موجود در بازارهای جهانی، برقراری روابط کاری و فنی مناسب با افراد فعال حوزه IT و استارتاپ سایر کشورها و یافتن شرکای استراتژیک برای ورود به بازار کشورهای دیگر بود. برخی از تیم ها نیز توانستند قرارداد های همکاری با شرکت های کشور میزبان برای همکاری های دوجانبه انعقاد کنند.

از طرفی نیز دیده شدن و مطرح شدن استارتاپ های کشورمان، در سطح بین الملل می تواند نتیجه خوبی را برای اکوسیستم استارتاپی کشور داشته باشد. نزدیک شدن اکوسیستم کشور ایران و جمهوری آذربایجان که میتوانند نقطه ورود به بازار بین الملل باشد نیز از دستاوردهای این نمایشگاه بود.

امید است که در آینده با ایجاد بسترهای مناسب تر و رفع تحریم های موجود، فرصت حضور بیشتر فعالان این حوزه و استارتاپ ها در فضای بین الملل ایجاد شود، و یقینا استارتاپ های ایرانی می توانند سفیرانی شایسته برای اعتلای نام ایران در جهان باشند.