جلسات باز نرم‌افزاری: هوش مصنوعی، شروعی جدید یا پایان بشریت

بعد از غیبت دو جلسه ای در گزارش نویسی جلسات باز نرم‌افزاری، این بار با گزارش جلسه هوش مصنوعی با شما هستیم. هوش مصنوعی، انقلاب صنعی چهارم، تکنولوژی که افراد زیادی آن‌را بسیار خطرناک می‌دانند. احتمالا جمله: “هوش مصنوعی از بمب اتم خطرناک‌تر است” را شنیده اید. جمله منتسب به ایلان ماسک، موسس Tesla , SpaceX و X.com که بعد ها با PayPal ادغام شد. ایلان ماسک یکی از افرادی است که بسیار محتاطانه در مورد هوش مصنوعی عمل می‌کند و  معتقد است اگر در گسترش آن بی‌پروایانه تصمیم گیری کنیم، اتفاقی که در فیلم I, Robot برای مردم شهر شیکاگو شاهدش بودیم، باید در کل کشورها شاهدش باشیم.

ارائه مطالب این جلسه از جلسات باز نرم‌افزاری به عهده صابر ملک‌زاده، پژوهشگر هوش مصنوعی، بود که در محل دفتر استارتاپ استودیو اینویرا برگزار شد. بهتره اضافه گویی نکنم و بریم سراغ گزارش این جلسه که با همیاری صابر ملک‌زاده نوشته شده است.

جلسات باز نرم افزاری تبریز

هوش مصنوعی، انقلاب صنعتی چهارم

در سال ۲۰۱۶ میلادی دکتر کلاوس شواب، مؤسس کنفرانس داووس، بزرگ‌ترین گردهمایی اقتصادی جهان، برای اولین بار از واژه انقلاب صنعتی چهارم نام برد. اما باید بررسی کنیم که تحولات صنعتی چه زمانی انقلاب است؟ انقلاب صنعتی نخست حول محور ماشین‌های بخار صورت گرفت. این ماشین‌ها برای نخستین بار توانستند سرعت را فراتر از سرعت انسانی ببرند. چرخ‌های دیگر با سرعت دست یا پای انسان به‌صورت پدالی نبودند. همچنین چرخ‌دنده‌های ماشین‌های صنعتی. نخستین باری بود که ماشین‌های به‌سرعتی فراتر از سرعت انسان دست یافتند. اما انقلاب صنعتی دوم، در پی اختراع الکتریسیته و تلفن صورت پذیرفت. نخستین وسائل ارتباط از راه دور و نخستین روشنایی‌ها و اتوماسیون‌های الکتریکی. سومین انقلاب صنعتی، اختراع کامپیوترها برای انجام اتوماسیون‌های خودکار بود. کامپیوترهای قابل‌برنامه‌ریزی که می‌توانستند در مواقع لزوم بهترین تصمیم‌ها را بگیرند و عمل کنند. اما انقلاب صنعتی چهارم انقلاب ظهور و حضور فناوری هوش مصنوعی است.

هوش مصنوعی علم بازسازی هوش انسانی در کامپیوترهایی است که بسیار سریعتر از مغز انسان عمل میکنند.

هوش مصنوعی در واقع برای شبیه سازی هوش طبیعی انسان است با این تفاوت که هوش طبیعی انسان دارای ساختارهای پیچیده¬ای است که هنوز توسط انسان کشف نشده و این هوش تنها به شکل یک جعبه سیاه بر بستر شبکه های عصبی مصنوعی و به معنای عام هوش مصنوعی پیاده شده است.

آیا هوش مصنوعی خلاقیت دارد؟ هوش مصنوعی دقیقا مانند انسان میتواند خلاق باشد. تصور اینکه هوش مصنوعی بتواند روزی اشعاری مانند اشعار سهراب سپهری که تماما الهام گرفته از طبیعت و محیط زندگی اوست بسیار سخت مینماید. اما زمانی که به بررسی فرمول بندی ریاضی این ارتباطات بین شاعر و محیط میپردازیم میبنیم هیچ چیز عجیبی وجود ندارد. دقیقا همان اثرات محیط است که با هم مخلوط شده و کلماتی مربوط به محیط را در اختیار شعر شاعر قرار داده است که قابل مدل¬سازی ریاضی است که البته کار بسیاری برای محقق شدن این رویا نیاز است. همچنین ساختار الگوهای شعری در انواع سبک ها و قافیه ها با ساختارهای مصنوعی کنونی قابل دستیابی است.
این تنها بخش شعر است. در سایر بخش¬ها همچون موسیقی یا نقاشی هوش مصنوعی هم اکنون میتواند بهتر از انسان¬ها عمل کند. البته بخش¬هایی که مربوط به الهام از طبیعت است همچون شعرسرایی نیاز به داده¬های بیشتری از طبیعت دارد اما برای ساخت موسیقی یا نقاشی بر اساس تجربه¬های گذشته هم¬اکنون این رویای قدیمی دست¬یافتنی است. از نرم¬افزارها در زمینه موسقی میتوان به اولین آهنگساز هوش مصنوعی، AIVA اشاره کرد که قانون کپی رایت نیز شامل آثارش می¬شود. یا در زمینه نقاشی اپلیکیشن Prisma میتواند بر اساس ورودی¬هایی از محیط واقعی نقاشی بکشد.

صابر ملک زاده

آیا هوش مصنوعی اختیار دارد؟ اگر انسان را دارای اختیار حساب کنیم هوش مصنوعی نیز دارای اختیار به نظر میرسد. اما بر اساس مشاهدات انسان اعمال انسان نیز تابعی از محیط و ژنتیک است و چیزی به نام اختیار در انسان به کلی غیرقابل رویت است. دقیقا به همان صورت هوش مصنوعی نیز نمیتواند دارای اختیار باشد اما اگر قرار باشد هوش مصنوعی میان چند گزینه که احتمال یکسانی برای انجام عمل مناسب دارند را انتخاب کند، انجام عمل تصادفی میتواند گزینه مناسبی باشد.

چرا هوش مصنوعی هنوز به اندازه هوش طبیعی قوی نشده است؟ حقیقت این است که کمبود مدل سازی محیط انسانی برای هوش مصنوعی بسیار به چشم می آید. در واقع در تمام اعمالی که هوش مصنوعی میتواند به راحتی مدل سازی کند، به دلیل کمبود نهادهای حامی پیاده سازی و همچنین نفرات و تیم¬های متخصص هنوز سرعت پیشرفت هوش مصنوعی به حد مورد نظر نرسیده است.
یادگیری عمیق، انقلاب هوش مصنوعی و انقلاب صنعتی چهارم: در سال ۲۰۱۲ برای نخستین شبکه عصبی کانولوشن عمیق معرفی شد. این شبکه عصبی عمیق جهت تشخیص اشیای موجود در تصاویر مجموعه داده Imagenet استفاده شد. سپس استفاده از این شبکه ها در انواع مختلف و با معماری های مختلف در جهت کارهای مختلف گسترش یافت. از مهمترین انواع این شبکه ها میتوان به شبکه های کانولوشن و ریکارنت اشاره کرد که به ترتیب برای تشخیص الگوهای مداوم و برای تشخیص الگوهای مربوط به بخش های مختلف داده اشاره کرد.

کلام پایانی: درنهایت باید گفت ایجاد بهشت برین بر روی زمین بوسیله هوش مصنوعی کاری بس ممکن و قابل دسترس است. چرا که هوش مصنوعی بسیار سریعتر و راحت تر از ما تصمیم میگیرد و عمل میکند. بسیار سریعتر بهترین راه حل ها را پیدا میکند و حتی میتواند خود را نیز بهبود ببخشد. هوش مصنوعی همان انسانیست که میخواستم با تغییرات ژنتیکی ایجاد کنیم تا ضریب هوشی چند برابر یک انسان معمولی داشته باشد. حالا این ضریب هوش در دستان ماست باید دید چگونه و چه مقدار میتوانیم از او برای ساخت بهشتمان استفاده کنیم.

جلسه هوش مصنوعی