فضای کاری فناوری اطلاعات در ترکیه چگونه است؟ برنامه‌نویسان تبریزی مقیم ترکیه توضیح می‌دهند

کشور ترکیه به دلیل نزدیکی فرهنگی و جغرافیایی خود به کشورمان، بالاخص به شهر تبریز به یکی از اولین مقاصد دانشجویان و متخصصانی تبدیل شده است که به دنبال موقعیت‌های شغلی بهتری هستند. در رشته تخصصی خودمان، اگر نگاهی ساده به اطرافتان بیاندازید حتما شما هم دوستانی دارید که برای کار در زمینه برنامه نویسی، طراحی وب، مدیریت سرور و … راهی کشور ترکیه شده‌اند.

در این گپ صمیمی، به سراغ سه نفر از دوستانی رفتم که تجربه کار حرفه‌ای در ترکیه را داشته‌اند و از آن‌ها خواستم شرایط کار تخصصی حوزه فناوری اطلاعات در ترکیه را برای خوانندگان Tabriz.io تشریح کنند.

امید زمانی : ترک‌ها نمک‌گیرم کردند

امید زمانی برنامه نویس اندرویید است و بیش از چهار سال سابقه فعالیت در ایران در زمینه‌ی برنامه نویسی را داشته است.

من بیشتر از چهار سال قصد فعالیت در ایران رو داشتم که همواره با شکست مواجه شد. همیشه همه کارفرماها برای پروژه هاشون یا نمیخواستن پولی خرج کنن یا اگر قصد استخدام داشتند هم در حد قانون کار حقوق میدادند و یا سعی داشتند تا با یک پنجم مبلغ واقعی، پروژه رو به انجام برسون. به همین خاطر عملا کار کردن توی ایران(تبریز) برام به صرفه نبود. پس به فکر مهاجرت افتادم. ابتدا از سفر قبلیم، با چند مدیر پروژه ای که باهاشون آشنا شده بودم این تصمیمم رو در میون گذاشتم. اونها هم جاهایی رو پیشنهاد کردند. با یکیشون به توافق اولیه رسیدم و به آنکارا برای توافق کامل رفتم. متاسفانه توافق حاصل نشد. در نتیجه چون نمیخواستم برگردم، به ایزمیر رفتم تا اونجا زندگی کنم. یک روز یک نفر از طرف شرکتی در استانبول با من تماس گرفت و گفت که دوست دارن با من دیدار کنن. برای اینکار با توجه به اینکه من در ایزمیز بودم و اونها در استانبول، برام بلیط رفت و برگشت گرفتند. بعد از مصاحبه و دیدار، به توافق رسیدیم. قرار شد آخر هفته همراه با وسایلم بیام، که بلیط اومدنم و هتل محل اقامتم رو هم تهیه کردن. این چیزها برای من غیر منتظره بود. فکر نمیکردم یک برنامه نویس رو تا این حد تحویل بگیرن. تا ۱۵ روز برام خونه دادن تا خودم برای خودم خونه اجاره کنم. حتی بلیط دو بار اومدنم به ایران برای اخذ ویزا رو هم اونا تهیه کردند و اینگونه شد که اصطلاحا نمک گیر کردند. البته بعد ها فهمیدم که اینکار ها زیاد هم غیر عادی نیست.

امید زمانی در مقابل ساختمان محل کارش در ترکیه

شرکتی که اونجا کار میکنم در واقع یکی از وارد کنندگان تلفن همراه به ترکیه است و شاید بشه گفت که یکی از پنج شرکت بزرگ در این زمینه هست. اینجا یه واحد فناوری اطلاعات هم داره که علاوه بر کار روی سیستم B2B شرکت، یه استارتاپ هم شروع کردند که یک شبکه اجتماعی هست. یک شبکه اجتماعی جدید با امکاناتی که احتمالا مورد قبول کاریران قرار خواهد گرفت. برای اینکه ما روی این پروژه بتونیم راحت‌تر تمرکز کنیم رییس شرکت یه واحد در طبقه ۴۱ یک برج اجاره کرد تا در محیطی آرام بتونیم پروژه رو پیش ببریم. البته همونقدر هم انتظار داره.

مثلا انتظار داره که سیستم پیام‌رسانی در کیفیت بین المللی باشه. یا کاری که برای مثال فقط واتساپ یا توییتر انجام داده رو ما هم انجام بدیم که این باعث میشه هر روز چالش جدیدی داشته باشیم و چیزهای جدیدی یاد بگیریم. یک چیزی که اینجا برام جالبه، استفاده طیف گسترده مردم از اینترنت و گوشی های هوشمند هست. تقریبا میشه گفت از هفت سال تا هفتاد سال، هر کس بنابه بضاعت مالی، از گوشی های هوشمند و به طبع اون از برنامه های کاربردی استفاده خوبی و کاربردی میکنن. در مورد قشر متخصص هم میتونم بگم که یا واقعا چیزی نمیدونن، یا اونایی هم که میدونن خیلی خوب و حرفه ای هستن توی تخصصشون. استارتاپای خوبی توی ترکیه دارن کار میکنن که اغلب بوسیله بومی ها نوشته شده اند. مثل ووسکرین، یمک سبدی، هپسی بورادا، صاحیبیندن و…

در مورد کار برای ایرانی ها هم اینجا محیط مناسبی هستش. اغلب برای شرکت ها مهم نیس که ملیت‌تون چیه. مهم توانایی و شخصیت شماست. دوستان ایرانی، که اینجا در حوزه فناوری اطلاعات مشغول کارند و من میشناسم کم نیستند. اغلب در گپ‌هامون از رضایت شغلیمون حرف میزنیم. البته آشنا بودن به زبان ترکی باعث راحتتر شدن ارتباط و رضایت بیشتر هم میشه اغلب.

در ضمن، شما اینجا علاوه بر حقوق، هزینه غذا و هزینه رفت آمد هم دریافت میکنید که برای من نکته جالبی بود.

وحید حسین زاده : ایرانیان در کار با ویزای توریستی و مزایای شغلی مشکلات زیادی دارند

وحید حسین زاده علاقمند و فعال در حوزه نرم افزار است که از سال ۸۱ فعالیت خود را آغاز کرده است. مدتی در دوران دانشگاه با پروژه‌های رباتیک و اتوماسیون صنعتی درگیر بوده و همچنین چند عدد ربات نیمه صنعتی و مسابقه‌ای طراحی و ساخته‌ است، با این حال بعد از ظهور سیستم عامل اندروید از اولین افرادی بوده است که شروع به فعالیت و طراحی اپلیکیشن در این حوزه کرده است.

وحید حسن زاده – برنامه نویس اهل تبریز در ترکیه

من خاطر مسایلی که توسعه دهنده‌های نرم افزارایران با آنها مواجه هستند و فرصت شغلی ایجاد شده در ترکیه برای انجام چند پروژه نرم افزاری به آن کشور مهاجرت کردم. پاییز ۹۳ بود که به درخواست شرکتی فعال در زمینه توریسم جهت طراحی و پیاده سازی چند سیستم تحت وب و اندرویدی که سرویس دهنده خدمات گردشگری بودند و برای پیوستن به تیم برنامه نویسی آنها به بخش اروپای استانبول دعوت شدم و بعد از استارت کارم که به صورت غیر رسمی صورت میگرفت برای گرفتن ویزای توریستی اقدام کردم تا بتوانم تا یکسال بدون خروج از ترکیه در آنجا بمانم ولی بعد از انجام پروژه‌ها که حدود ۶ ماه به طول انجامید بدلیل مشکلاتی که برای آن شرکت پیش آمد ترجیح دادم موقتا برگردم و الان در تبریز ساکنم.

ترکیه با توجه به روابطش با اروپا و میل شدید برای توسعه ارتباطات و بکارگیری فناوری های روز توانسته بازار نسبی خوبی در حوزه فناوری اطلاعات در مقایسه با ایران ایجاد کند، از بزرگترین دلایلی که روند رشد این حوزه را تسریع کرده است ایجاد بستر مناسب و زیرساختی است که متخصصین فناوری اطلاعات هر کشوری بدون آن‌ها تنها تا مرزهای مشخصی قابلیت رشد دارند.

اکثر ایرانی‌های مقیم ترکیه در پروژه‌های متوسط فناوری اطلاعات با شرکت‌های ترکیه‌ای همکاری می‌کنند با ویزای توریستی یکساله و به صورت غیررسمی به فعالیت خود ادامه می‌دهند و این غیررسمی بودن در بیشتر موارد باعث سوء استفاده آن شرکت‌ها چه در میزان پرداخت و چه در ارایه خدمات و مزایای کارمندان از قبیل بیمه و … می شود.

فرزان طینتی : توسعه کاری ماحصل شبکه سازی و ارتباطات صمیمی در دورهمی‌های دوستانه است

فرزان سه سال است که به کشور ترکیه مهاجرت کرده است و در حال حاضر بعنوان توسعه دهنده رابط کاربری در استارتاپ Voscreen فعالیت می‌کند.

من برنامه‌ای از پیش برای سفر به ترکیه نداشتم و فقط کوله‌بارم را جمع کردم و عازم سفر شدم. البته دوستان بسیاری در ترکیه داشتم و برادرم نیز مقیم و دانشجو اینجا بود و همچنین به تدریس زبان مشغول بود. دوستانم می‌گفتند که پیدا کردن کار جدید در این‌جا راحت است و واقعا هم اینچنین شد و سه روز بعد از اینکه به استانبول رسیدم یک شغل جدید پیدا کردم. البته اولین شغل من برخلاف انتظارم در زمینه فناوری اطلاعات نبود و مجبور شدم برای گذارن امور و شناخت بیشتر از فضا نزدیک به ۸ ماه مشغول تدریس زبان انگلیسی بشوم.

فرق عمده‌ای که جامعه‌ی استانبول با جامعه‌ی تبریز دارد در اینجاست که شما روزانه در جمع‌های مختلف و در کنار افرادی با تخصص‌های گوناگون قرار می‌گیرید، افراد گزینه‌های بسیاری برای وقت‌گذراندن با یکدیگر دارند و در نهایت این ارتباطات بر روی پیشرفت‌های شخصی بسیار تاثیرگذار هستند. در یکی از این دورهمی‌ها من با شخصی آشنا شدم که در زمینه‌ی تخصصی من یعنی برنامه نویسی فعالیت می‌کرد و کسب‌وکاری در این زمینه داشت. او به من درباره استارتاپ و فعالیتهایشان توضیح داد و گفت به دنبال یک هم‌تیمی برنامه‌نویس تحت وب هستند. من آن‌ها را در رویداد ۴۸ ساعته NASA Space Apps که در دانشگاه فنی استانبول برگزار می‌شد همراهی کردم و در نهایت به این نتیجه رسیدیم که توانایی همکاری با یکدیگر را داریم و از هفته‌ی بعد کار بر روی استارتاپی به اسم وولشن را آغاز کردیم. وولشن محتوای تمامی شبکه‌های اجتماعی را در طول برگزاری یک رویداد دسته‌بندی می‌کرد و در یک صفحه یکتا نمایش می‌داد. ما در نهایت موفق شدیم بعد از سه ماه اولین نسخه از استارتاپمان را به یک شرکت بزرگ برگزار کننده رویداد در استانبول بفروشیم و پس از آن همه‌ی کارها کنار گذاشتیم و به دنبال سرمایه‌گذار گشتیم.

فرزان طینتی – اولین نفر از سمت چپ – در دفتر کار استارتاپ Voscreen

ابتدا در رویداد دانشگاه فنی استانبول برای جایزه مالی و تور بازدید از آمریکا شرکت کردیم، هرچند تیم سه نفره ما موفق به دریافت آن جایزه نشد ولی در عوض محلی را در دانشگاه به ما اختصاص دادند تا دیگر هزینه‌ی دفتر کار را متحمل نشویم و همچنین تحت آموزش‌های عمومی و انفرادی تخصصی در زمینه‌ی بازاریابی و فروش استارتاپمان قرار بگیریم ولی در نهایت دچار مشکلاتی در کار تیمی بین اعضای استارتاپ و همچنین دغدغه‌های مالی شدیم و تصمیم گرفتیم که از هم جدا شویم.

در اینجا هم همانند ایران یافتن سرمایه‌گذار برای استارتاپ کار دشواری است با این تفاوت که اینجا روحیه‌ی حمایتی بسیاری قوی دارند و شرکت‌های بین‌المللی بسیاری همچون IBM و Microsoft و بقیه حضور دارند که بدون چشم‌داشت حمایت‌های مادی و معنوی می‌کنند. مراجعه به دفتر یک شرکت محلی در تبریز بسیار سخت‌تر از مراجعه به دفتر مرکزی مایکروسافت در استانبول است.

مدتی گذشت و من با CTO شرکت Voscreen آشنا شدم که به دنبال برنامه‌نویس تحت وب می‌گشتند. Voscreen استارتاپی است که از محتوای فیلم‌ها، سریال‌ها و … برای آموزش زبان انگلیسی استفاده می‌کنند. او من را به دفتر شرکت برد و با مدیرعامل آشنا کرد. مدیرعامل Voscreen بسیار خاکی و صمیمی برخورد کرد و به هیچ‌وجه شبیه به مدیرعاملی نبود که استارتاپش بیش از ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار کاربر دارد. من بعنوان برنامه‌نویس بسیار مبتدی به آن‌ها ملحق شدم و در طی سه ماه فقط آموزش دیدم. در ابتدا به خاطر اینکه از فضای استارتاپی ترسیده بودم و تجربه تلخی از شکست داشتم فقط می‌خواستم در جایی کار کنم که بعنوان یک برنامه‌نویس حقوق مشخصی دریافت می‌کند. ولی شرایط Voscreen تفاوت داشت و اگر کسی می‌خواست در آن‌جا به کار خود ادامه دهد می‌بایست روحیه‌ی قوی کار تیمی داشت و هرچه در توان داشت را روی کار می‌گذاشت.

محبت و احترامی که من از ترک‌ها و فضای استارتاپی ترکیه در طی این سه سال دیدم بسیار جالب بود. شاید من بسیار خوش‌شانس بوده‌ام که تمامی کسانی که به پست من خورده‌اند افراد خوش‌قلبی بود‌ه‌اند که روحیه حمایتی داشته‌اند و صرفا تاجر نبوده‌اند. من تقریبا در دریافت حقوق خود مشکلی نداشتم، پیشنهادهای مالی که تا به امروز به من شده‌اند معقول بوده‌اند و همیشه به موقع حقوق خود را دریافت کرده‌ام. مشکل اصلی کار تخصصی برای اتباع خارجی در ترکیه ویزای کار است. تهیه این ویزا برای شرکت‌های ترک هزینه‌ی زیادی دارد که اغلب زیر بار آن نمی‌رود و ایرانی‌ها نیز اغلب با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند.
با همه‌ی اینها من به این خاطر ترکیه را انتخاب کردم که آسان‌ترین انتخاب ممکن برای من بود و اگر به سه سال پیش برگردم برای بار دوم استانبول را انتخاب نمی‌کنم و یکی از شهرهای اروپایی را ترجیح می‌دهم. چراکه وقتی در جایی مستقر بشوید، دیگر حرکت دوباره کار سختی است و شبیه به آغاز کردن از صفر می‌ماند.